BELİRTEÇLER

Tanımı

Eylemlerin, eylemsilerin, nitemlerin ya da kendi türünden olan sözcüklerin anlamlarını türlü yönlerden (yer-yön, zaman, durum, azlık-çokluk, soru) etkileyen; onları belirten, sözcüklere belirteç denir.

Özellikleri

Belirteçler, nitemler gibi addır. Belirteçlikleri tümcede belli olur.

Tümcede genellikle belirteç tümleci olarak kullanılır.

Çekimsiz sözcüklerdir. Ad çekim eki (durum, iyelik, çoğul ekleri vb.) almazlar. Ad olarak kullanılabilenler bu görevde iken bu ekleri alabilirler.

Belirteçlerin birçoğu nitem ya da ad olarak da kullanılabildiği için nitemlerin ve belirteçlerin tanımı ve özellikleri iyi bilinerek bu ayrım ortaya konmalıdır. Nitem addan önce gelerek onu niteler veya belirtir. Belirteç addan önce gelmez.

Örnekler

Bugün çok yürüdüm. (eylemden önce)
Buraya yarın gelecekler. (eylemden önce)
İki eski dost akşama kadar sohbet etti. (eylemden önce)
Yarın da bayağı çok yürüyeceğiz. (belireçten önce, eylemden önce)
En güzel sen konuştun. (belirteçten önce, eylemden önce)
En doğru kararı vermeliyiz. (nitemden önce)
Çok hararetli tartışmalar oldu. (nitemden önce)
Dün hava daha soğuktu. (adlaşmış nitemden önce)
Mevsimlerin en güzeli ilkbahardır. (adlaşmış nitemden önce)
Dargın durarak bir şey kazanamazsın. (eylemsiden önce)


A. Görev ve Anlam Bakımından BELİRTEÇLER


1. Durum BELİRTEÇLERİ

Tanımı

Durum ve tavırları anlatıma alan belirteçlerdir.

Özellikleri ve Örnekler

Eylemin nasıl yapıldığını ve ne durumda olduğunu; kimileyin de belirteçlerin durumunu gösterir. Bu belirteçler de kendi içinde sınıflandırılabilir: