SÖZCÜKTE ANLAM

SÖZCÜKTE ANLAM - 1
1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi soyut değildir?
A) En başta umudu olmayan adam şiir yazamaz.
B) Edebiyat öncelikle büyük bir özveri gerektirir.
C) İnce bir ruh kadar bilgi de lazımdır yazar için.
D) Müzisyen için ses neyse ressam için de ışık odur.
E) Son yıllarda beni en çok korkutan film buydu.

2.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yansıma sözcük kullanılmamıştır?
A) Hüp diye bir ses çıkarırdı çay içerken.
B) Odadan bir zırıltı duyuluyordu tüm gün.
C) Kuşlar ötüyor pencerenin kenarında.
D) Hırgürleri çok olan kalabalık bir aileydi.
E) Kadın,tıngır mıngır sallıyordu beşiği.

3.Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili sözcük nicel anlamda kullanılmamıştır?
A) Ilık bir duş alırsan kendine gelirsin;ama yine de bazı şeyleri oluruna bırakmayı öğrenmelisin.
B) Sıcak bir yaz gününde nerede tatil yapılacağını iyi bilirim ben de
C) Geniş düşünürsen hoşgörünün insan için vazgeçilmez olduğunu anlarsın.
D) Meksikalıların “Tüm gün dinlendikten sonra bir de uyumak ne güzel!”sözü sana ne anlatıyor?
E) Küçük bir tabağın içine doldurduğun onca yemekle zayıflayabileceğini mi zannediyorsun?

4)Aşağıdakilerden hangisinde “doktor” sözcüğü özel anlamda kullanılmıştır?
A)Doktor, insan sağlığını her şeyden önemli gören kişidir.
B)Doktor, hastasına güven vermeyi her zaman
başarmalıdır.
C)Doktor, hafta sonuna kadar hastanede kalacağını söyledi.
D)Doktor, yeri geldiğinde soğukkanlı olmayı bilmelidir.
E)Doktor, kendini yenilemeli, tıptaki gelişmeleri izlemelidir.

5.Aşağıdakilerden hangisinde hem gerçek hem mecaz anlamlı bir sözcük öbeği kullanılmıştır?
A)Unutmayın! Hayalinizdeki dağa tırmanmak sizin elinizde.
B)Atlet, maratonun sonlarına doğru yoruldu ve yarışı bıraktı.
C)Tuval üzerine yaptığı yağlı boyayla resimleri satışa çıkardı.
D)Giydiği geniş gömleklerle kamburunu örtmeye çalışıyordu.
E)Saatlerdir hiç kimseyi umursamadan sakız çiğniyordu.

6.Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerde hangisinde özelden genele doğru gidilmiştir?
A)Birçok sanat yapıtı vardır,deneme de bunlardan biridir.
B)Tüm sanatçılar gibi o da ölümsüzlüğü yenme telaşında bir yazardı.
C)Savaşlar zordur, Kurtuluş Savaşı da zor bir savaştı.
D)Gül, sevgiliye verilebilecek en güzel çiçektir
E)Cümlelerindeki sözcükleri titizlikle seçer.

7.Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcük terim anlamı taşımaz?
A) Yazar, anlatıcıyı üçüncü tekil kişi ağzından konuşturmuş romanda
B) Nota bilgisi olmadan beste yapabileceğini düşünenler bile var
C) kaleci kurtarışları kadar başarılı penaltı vuruşlarıyla da tanınıyor
D) Kostümleri özenle seçilmemiş bir oyundan başarı beklenemez.
E) Şiirlerinde yaptığı keskin eleştirilerde ölçüyü
biraz kaçırmış.

8.Aşağıdakilerden hangisinde somut anlamlı bir sözcük soyut bir anlamı karşılamıştır?
A) Müşterisinin özenle seçtiği domatesleri tarttıktan sonra konuşmaya başladı.
B) Ağacı budamaktan, kökünü kesmeyi anlıyor galiba bahçıvanınız
C) Yepyeni bir bina nasıl oldu da bir depremde en önce göçüverdi?
D) Artık bu televizyon onarılamaz, sen en iyisi yeni bir televizyon almaya bak.
E) Eşyalarını da yanına alıp gidince o, içimde genişçe bir boşluk oluştu.

9.Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi nicel bir anlam taşımaktadır?
A) Uzun bir yol vardı daha önümüzde, diyor şoför.
B) Maçları stadyumdan takip eden taraftar sayısında da bir artış söz konusu.
C) Kim ne derse desin güzel maçlara gebe şampiyonluktaki kıyasıya çekişme.
D) Takımlar taraftarlarıyla, futbolcularıyla, teknik ekipleriyle bir bütün olmuş.
E) Bu sıcak atmosfer futbol dünyamızın uzun yıllardır özlemini çektiği bir şeydi.

10.Aşağıdakilerden hangisinde yansımadan türemiş bir eylem vardır?
A)Kuzular, baharın güzelliğine eşlik etmek için meliyordu.
B)Yukarı kattakilerin gümbürtüleri de bir gün olsun bitmez ki.
C) Fısıldaşmayı bıraksalar hiç de yanlış anlaşılamayacaktık.
D)Şırıltısını duyuyor musun, kavaklar arasından akan suyun.
E)Havlamayı bile beceremeyen uyuz bir köpek almışsın.

11.Aşağıdakilerin cümlelerden hangisinde birbirine karşıt iki sözcük kullanılmamıştır?
A)Ağır gitmeyi bıraksan da artık biraz hızlansan diyorum.
B)Biriktirdiğim bozuk paralarla bisikletimi tamir ettirdim.
C)Fiyatlardaki artış satışlardaki azalışı beraberinde getirdi.
D)Az yemek çok yemekten her zaman daha sağlıklıdır.
E)Mehmet Bey irili ufaklı bir çok sorunla boğuşuyordu.

12.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde somutluma yoktur?
A) Yalnızlığın girdabına insan bir kez kapılagörsün, bir daha çıkamaz içinden.
B) Bahçedeki binlerce çiçeğin birdenbire ve
rengârenk açmasıdır sevmek.
C) Eksikliğini çok hissediyorum, ayrıldığımızda bir kolumda onunla gitti.
D) Yalnızca yaşamak için mi beklenir güzel günler , beklemek de güzel.
E) Yavru Vatan yarınki cumhurbaşkanlığı seçimine hazırlanıyor.

13.Aşağıdaki cümlelerdeki altı çizili sözcüklerden hangisinin sesteşi yoktur?
A) Köyden kente göç, Türk romanın da sıkça işlenmiş bir konudur.
B) Yeni Türk lirasının en büyük banknotu yüz lira olarak basılmış.
C) Emeklilik için erken bir yaş değil mi otuz beş yaş?
D) Kır saçlı bir adam duruyordu ıssız bir gölgede.
E) Güllerin arasındaki otları yol ki bahçemiz daha da güzel görünsün.

14.Aşağıdakilerden hangisinde dolaylama yoktur?
A) Yerleri gökleri yaratan için insanlara bu kadar da eziyet etmeyin.
B) Beyaz perdeyi yıpranmadan yıkansın diye çamaşırhaneye verdim.
C) Dostları ve sevenleri tahta ata bindirip ölümsüzlüğe uğurladı onu.
D)Beyaz gömlekliler, hastane çıkışında beraberce yemeğe gittiler.
E) Yavru Vatan yarınki cumhurbaşkanlığı seçimlerine hazırlanıyor.

15.Aşağıdakilerden hangisinde altı çizili sözcük gerçek (temel) anlamda kullanılmamıştır?
A) Üç yıldır, özel bir üniversitede Türk Dili dersini okutuyor.
B) Yerdeki cam parçaları topuğunun kanamasına sebep oldu.
C)Etrafımı çevreleyen her şey bana onu hatırlatmaya yetiyor.
D) İdarenin verdiği cezaya üç gün içinde itiraz etme hakkı var.
E) Veteriner, kanatlarını iyileştirdiği güvercini gökyüzüne saldı.

16. “Kuyruk” sözcüğü aşağıdakilerin hangisinde yan anlamda kullanılmıştır?
A) Patron ne düşünürse düşünsün, kimsenin kuyruğu olamam ben.
B) Ucuz ekmek kuyruklarının gün geçtikçe uzadığını görmek ne acı.
C) Boğazına çok düşkündür kedimiz, acıkınca hemen kuyruğunu sallar.
D) Kuyruğu kurduğumuz kapana kısılmış orda öylece duruyor.
E) Mahallenin afacan çocukları kendinin kuyruğuna teneke bağlamışlar.

17.Aşağıdakilerin hangisinde “daha”sözcüğü ötekilerden farklı bir anlamda kullanılmıştır?
A) Daha ne istiyorsun, kullanılmamış bir gök sunuyorum sana.
B) Şiir biter mi hiç, yan yana gelmemiş sözcükler varken daha.
C) İngiliz edebiyatına daha çok da Fransız edebiyatına ilgiliyim.
D) Irmaklar daha güzel olsun isterim kuşlar daha güzel uçsu.
E) Bütün çabamız daha yaşanası bir dünya bırakmak yarınlara.

18.Aşağıdaki cümlelerden hangisinde bir sözcük benzetme amacı güdülmeden başka bir sözcüğün yerine kullanılmıştır.
A) Denizi nakış işler gibi işliyor yunuslar.
B) Güneş, o yorgun kuş, usulca süzülüyor.
C) Bıraksam akıp gidecek gönlüm ona doğru.
D) Ayın ipini tutmuş koşuyor bir çocuk.
E) Rüzgâr uçuruyor masamdaki şiirimi.

19 Aşağıdakilerin hangisinde abartma yoktur?
A) Sesini duymasam birden çölleşirdi dünyam.
B) Sizin için tuttum beş gül getirdim, sevgili!
C) Sevdamın ateşi güneşi bile yakar, kül eder.
D) Susunca dağlar yarılır, ırmaklar kururdu.
E) Senin için denizleri getiririm, işte yeter.

20. Aşağıdakilerden hangisinde “beyin” sözcüğü “öyle göründüğüne bakma sen, bu fabrikanın beyni odur” cümlesindeki kullanma anlamca en yakındır?
A) Beynin işleyişi bugün bile tamamıyla anlaşılabilmiş.
B) Beyninizin çok küçük bir bölümünü kullanabiliyormuşuz.
C) Yazıya başlamadan önce bir beyin fırtınası yapalım mı?
D) Beyin takımını oluşturmakta gecikirsek işi yürütemeyiz
E) Bir de durmaksızın konuşunca beynim patladı.

YANITLAR

1-D 2-C 3-C 4-C 5-A 6-D 7-E 8-E 9A 10-A

11-B 12-D 13-A 14-B 15-A 16-B 17B 18-E 19-B 20-D

S.1.Başımı, bağrımı dövsün dalgalar
Tuzlar tahtalarımı kemirsin istiyorum
Çek beni fırtına, çek beni deniz.
Bu dizelerde görülen söz sanatı aşağıdaki atasözlerinin hangisinde yoktur ?
A ) Yengece:”Niçin yan yan gidersin.”demişler “ Serde kabadayılık var.”demiş.
B ) Ağaca balta vurmuşlar “Sapı bedenimden.” Demiş C ) İyiliğe: ”Nereye gidiyorsun?” demişler “Kötüye” demiş
D ) Katıra:“Baban kim?” demişler. “Dayım at “ demiş. E ) Tembele:“Kapını ört. “demişler, “Yel eser,örter.” demiş.

S.2. “O çay ağır akar,yorgun mu bilmem,
Mehtabı hasta mı,solgun mu bilmem”
Bu dizelerdeki söz sanatının özdeşi aşağıdaki dizelerden hangisinde vardır?
A) Kar suyundan süzen çeşme göl olmaz B) Cahil okur amma alim olamaz
Gül dikende biter diken gül olmaz Kâmillik ilmini herkes bilemez
C) Bir sarmaşık uyanıyordu uykusunda D) Ferhat Şirin için kestiği taşlar E) Güzelliğin on par'etmez
Geriniyordu bir eski duvarın sıvasında Benim senin için döktüğüm yaşlar Şu bendeki aşk olmasa

S.3. Aşağıdaki eserlerden hangisi türü yönüyle ötekilerden farklıdır?
A) Hamlet B) Don Kişot C) Sefiller D) Harp ve Sulh E) Kırmızı ve Siyah

S.4. Aşağıdakilerden hangisi realizmin özellikleri arasında yer almaz?
A) Gözlem ve belgelere önem verir. B) Günlük hayatta rastlanan gerçek olaylar ve kişiler anlatılır.
C) Yazar, eserinde kendi kişisel görüşlerini gizlemez. D) Eğitme amacı yoktur.
E) Olaylar anlatılırken sebep – sonuç ilişkisi esas alınır.

S.5. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat edebiyatının genel özellikleri arasında yer almaz?
A) Batı etkisinde gelişen bir edebiyattır. B)Roman, öykü, tiyatro, ve gazete yazıları gibi türlerin ilk örnekleri bu dönemde verilmiştir.
C) Sanatçılar, bu dönemde vatan, ulus, hürriyet gibi toplumsal kavramlara eserlerinde yer vermiştir.
D) Bu dönemdeki şiirler,biçim olarak yenidir; ancak içerik olarak Divan edebiyatı şiirinin özelliklerini taşır.
E) Birinci dönem sanatçıları toplumsal konuları işlemiştir.

S.6.Aşağıdakilerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) İlk çeviri romanımız, Yusuf Kamil Paşa’nın Fenelon’dan çevirdiği “Telemak” adlı eserdir.
B) İlk yerli romanımız, Recaizade Mahmut Ekrem’in “Taaşşuk-ı Talat ve Fıtnat” adlı eseridir.
C) Edebiyatımızdaki ilk köy romanı Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir.
D) Batı tekniğiyle yazılmış ilk tiyatromuz, Şinasi’nin “Şair Evlenmesi” adlı eseridir.
E) Noktalama işaretleri ilk kez Tanzimat döneminde kullanılmıştır.

S.7. Kimisi canım kimisi cananım deyü söyler
Nesin sen doğru söyle can mısın canan mısın kafir?
Yukarıdaki beyit için aşağıdakilerden hangisi kesinlikle söylenebilir?
A) Mesneviden alınmış bir beyittir. B) Kasidenin dua bölümünden alınmıştır.
C) Herhangi bir gazelin makta (son) beyitidir. D) Gazelin matla (ilk) beyiti değildir. E) Mersiyeden alınmış bir beyittir.

S.8. Aşağıdakilerden hangisi Tanzimat şair ve yazarlarının ortak özelliklerinden biri değildir?
A)Hemen hepsi Fransız kültürünün etkisinde kalmışlardır. B) Siyasetle yakından ilgilenirler.
C)Aruz veznini tamamen bırakmışlar milli ölçümüz olan hece ölçüsüyle şiirler yazmışlardır.
D)Eserlerde rastlantılara fazlasıyla yer vermişlerdir. E)Cariyelik kurumunu ve alafrangalık özentisini eleştirirler.

S.9. Aşağıdakilerden hangileri divan edebiyatında kullanılan nazım türlerinden değildir?
I. Mehdiye II. Hicviye III. Mersiye V. Semai V. İlahi
A)IV ve V B) III. ve IV C) I ve II D) II ve IV E) II. ve IIII

S.10. Aşağıdakilerden hangisi Türk destanlarından biri değildir?
A) Kaybolmuş Cennet B) Alp Er Tunga C) Göç D) Manas E) Battal Gazi Destanı

S.11. Aşağıdaki yargılardan hangisinde bir bilgi yanlışlığı vardır?
A) Dede Korkut Hikayeleri, destan geleneğinden halk öykücülüğüne geçişin ilk izlerini taşır.
B) Manas Destanı Kırgızlara aittir. C) Türkü, mani, koşma, anonim ürünlerdir.
D) Halk edebiyatında nazım birimi dörtlüktür. E) Divan şiirinde bireysel konulara daha çok yer verilir.

S.12.Ayın çevresinde bir ışık halkası
Denizden dumanlar tütmeye başladı
Islak ince bir yaz
Ağacına kadar işledi sandalın
Yukarıdaki dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A)Somut isim B)Belirtili isim tamlaması C)Birleşik isim D)Tamlayanla tamlananı yer değiştirmiş isim tamlaması E)Ayrılma durum eki

S.13.. I-Değil yalnız yazların kızgın sıcaklarında
II-Hemen her gün, hele büyük kentlerde
III-Bulvarları tarıyor, hain gülüşleri sessiz.
IV-Pan’la karşı karşıya, gözleri kararıyor
V-Katı cıvık asfaltta yalınayak bir işsiz.
Yukarıdaki dizelerle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A)I.dizede hal eki vardır. B)II. dizede tüm sözcükler basittir C)III. dizede ünlü daralması vardır.
D)IV. dizede iyelik eki kullanılmıştır. E)V. dizede birleşik sıfat kullanılmıştır.


S.14.Aşağıdakilerden hangisinde adlaşmış sıfat yoktur?
A)Dadaloğlu’dur sürülenlerin sözcüsü. B)Karacaoğlan’dır güzellerin sevgilisi. C)Köroğlu’dur yiğidin haykıran sesi.
D)Yunus’tur iyilerin dünyayı algılayışı. E)Fuzuli’dir aşkın yanan ateşi

S.15.Aşağıdakilerden hangisinde soru anlamı bir sıfatla sağlanmamıştır?
A)Bu konuda bana ne kadar yardım edebilirsiniz? B)Bir dostuyla oturup ona içini dökmeyeli ne kadar yıl oldu?
C)Ne kadar zamanda bitirebilirsiniz bu işleri? D)İş dünyasında hangi sorunlarla karşılaşacağız?
E) “Nasıl bir gün geçirmek istiyorsun?” diye sordu

S.16.Aşağıdakilerden hangisinde türemiş bir sıfat, ad tamlamasını nitelemektedir?
A)İlerlemek, kendimize verdiğimiz bir armağandır.
B)En uzun yolculuklar bile tek bir adımla başlar.
C)Bir erguvan, için için canlı bir alevdir.
D)Islak çimenlerin huzurunu arıyorum ben.
E)Gelmişken birkaç mutfak malzemesi alalım dedik.

S.17.Aşağıdaki sorulardan hangisinde “ile” ötekilerden farklı işlevdedir?
A)Yazdıklarıyla söyledikleri birbirini tutmuyordu. B)Caddenin kenarında bir abrayla iki motosiklet vardı.
C)Ben telefonla konuşurken annem birden içeri girdi. D)Toptancıya ben ile babam dün gittik.
E)Soru ile cevabı art arda söyleyerek ders çalışıyordu.

S.18.Aşağıdakilerden hangisinde “doğru” sözcüğü edat (ilgeç) görevinde kullanılmıştır?
A)Doğru işlerin peşinden koşmalısın. B)Doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlarmış.
C)Adam hızla bana doğru geliyordu. D)Doğru, toplumdan topluma değişen bir kavramdır.
E)Doğru bir iz peşinde olduğumuzdan emin misiniz?

S.19. Gözyaşım Fırat gibi coştu, çağladı durdu.
Yüreğim koptu sanki… Canım yanıyor canım
Kara haberin beni habersiz yere vurdu
Ah güzel Erzincan’ım! Vah dertli Erzincan’ım!
Yukarıdaki dörtlük için aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
A) Dörtlükte telmih sanatı yapılmıştır. B) Tunç uyak kullanılmıştır. C) Zengin uyak kullanılmıştır.
D) Ulama yapılmamıştır. E) Uyak düzeni çarpraz uyaktır.

S.20.Yaprakların sararması solması /// Dökülmesi dallardan yere
On iki ay bekleyip yılda bir kere /// Gölgeye kilim serdiğimdendir
Yukarıdaki dörtlükte hangi edebi sanat vardır?
a)teşhis b)hüsn-i talil c)teşbih d)mecaz-ı mürsel e)intak

S.21. Aşağıdaki beyti açıklayınız.Altı çizili kısımlar neyi temsil eder? Yazınız.
Kilâb-ı zulme kaldı gezdiğin nâzende sahralar
Uyan ey yâreli şîr-i jiyân bu hâb-ı gafletten N.Kemal

S.22.Evliya Çelebi Seyehatnamesi,sade nesrin en güzel örneklerinden birini teşkil eder.Eserin anlatımı,bilim ve edebiyatımız açısından önemini yazınız.

Daha İyi İletişim Yolunda 7 Yöntem!

Yaşamımızda gösterdiğimiz başarının tam olarak % 85’i bizim sosyal becerilerimize bağlıdır! Bu da, diğer insanlarla olumlu bir şekilde iletişim kurabilmemiz ve hedeflerimize ulaşmada onların bizimle işbirliği yapmalarını sağlayabilmemiz tarafından belirlenir!

Başkalarıyla geçinememek, başarısızlığın, gerilimin ve mutsuzluğun ana nedenidir! yaşamımızdaki mutlulukların çoğu, diğer insanlarla aramızdaki başarılı ilişkilerden, sorunlarımızın çoğu da onlarla olan mutsuz ya da başarısız ilişkilerden doğmaktadır! Kısaca, yaşamda karşılaştığımız sorunların çoğu, insanlarla ilgilidir!

İyi olan şey, diğer insanlarla iyi ve güzel geçinme konusunda olağanüstü bir beceriye kavuşabilmenin olanaklı olmasıdır!

Diğer insanlarla iyi geçinmeyi geliştirmemiz için uygulayabileceğimiz ve buna psikolojik olarak hazırlanmamızı sağlayacak olan yedi olumlu ve yapıcı davranış modeli vardır! Bunların her biri diğer insanların bilinçaltı ihtiyaçlarıyla uyumludur ve kendilerini önemli, değerli ve saygın hissetme ihtiyaçlarına seslenmektedir! Bu bilinçaltı ihtiyaçlar, erken çocukluk döneminde oluşmuşlardır ve onları tatmin edebildiğimizde, insanların bizi ne kadar çok sevdiklerini görünce şaşırır ve Dolaylı Çaba Yasası’yla kendimizi ne kadar çok sevdiğimizin farkına varırız!

1. Kabullenelim!

Kişilerin kendilerine verdikleri değerin artmasını sağlayan birinci davranış şekli, kabullenme konusu üzerinde çalışmaktır! Her birimiz diğer insanlar tarafından kabullenilmeyi istemeye şartlandırılmışızdır! Yeni doğmuş bir bebek bile annesinin veya babasının yüzüne seviliyor, sayılıyor, isteniyor, önemli, komik ya da zeki olup olmadığını öğrenmek için bakar! Büyürken, gelişimimizin nasıl olduğunu anlamak için diğer insanların yüzlerine bakarız! Diğer kişiler ve hatta tanımadığımız insanlar tarafından kabullenilmenin derin ihtiyacına sahip bulunuruz!

İki insan birbiriyle karşılaştırıldığında, aralarında kurulması gereken birinci öncelikli bağ, belli bir derecedeki bir kabullenmedir! Karşımızdaki insanın bizi kabul edip etmediğini ve varlığımızdan mutluluk duyup duymadığını görmek için onun gözlerine, gülümsemesine, yüzüne ve beden diline bakarız! Karşımızdaki tarafından kabul edildiğimizde, kendimizi rahatlamış hissederiz!

Pek çok sosyal probleme, kendi ölçülerine göre başkaları tarafından kabul edilmek için çırpınan insanlar ve gruplar neden olmaktadır! İçten ve samimi bir şekilde karşımızdaki insanı şartsız olarak kabul ettiğimizi belirttiğimizde onun kendine verdiği değeri önemli ölçüde yükseltiriz, ayrıca kendisini rahatlamış ve güvende hissetmesini sağlarız!

Sadece Gülümseyelim!

Karşımızdaki kişiyi kabullendiğimizi göstermek için sadece gülümseyelim! Gülümsemek için on üç, kaşımızı çatmak içinse yüz on iki kasımızı kullanırız! Bir başka insana gönderdiğimiz içten bir gülümseme çok şey anlatır ve: “Seni olduğun gibi ve şartsız kabul ediyorum!” anlamına gelir! Başka bir insana gülümsediğimizde, onun kendisini değerli, önemli ve anlamlı hissetmesini sağlarız! O kişi kendini daha iyi hisseder! Bunun tek kaynağı ise, basit bir gülümsemedir ve bu, içten gelen bir sıcaklığın ifadesidir!

Bir Çin özdeyişi der ki: “Gülümsemeyi bilmeyen insan dükkan açmamalıdır!” Satış elemanları, iş adamları, geçimini patronluktan veya başkalarının desteğinden sağlayan herkesin ilişkilerinde diğer insanları kabullenmeyi öğrenmesi gerekir!

Evrensel yasalar, gülümseyerek ve olumlu bir şekilde selamlayarak insanların kendilerini iyi hissetmelerini sağladığımız takdirde, onların da bize karşılığını vermek üzere aynı şekilde davranacakları nı söyler! En önemli şey, sevilmektir! İnsanlar bizi sevdiklerinde, bizimle işbirliği yapmak üzere daha istekli olurlar! Sevilmenin başlangıç noktası ise, diğer insanları sevmemizdir! Bir diğer insanı sevdiğimizi ifade etmenin en basit yolu da, karşılaştığımızda ona sıcak ve gönülden bir şekilde gülümsemektir!

Gülümsemenin en zor olduğu an, içimizden gelmediği zamandır! Ancak, kendimizi iyi hissedebilmek için rol yapabiliriz! Olumlu duygular hissetmesek bile birkaç dakikalığına karşılaştığımız insanlara içten bir şekilde gülümsemeye çalışırsak kendimizi yeniden daha iyi hissetmeye başlarız! Olumsuzluk bulutları da böylece dağılır! Zaman içinde gülümseyişimiz daha da içten bir hale gelir! Kendimize verdiğimiz değer, başkalarının kendilerine verdikleri değeri yükseltmek için göstereceğimiz çabayla yükselir ve bunu, sadece gülümsemeyle başarmak da mümkündür!

2. Yöntem: Anlaşması Kolay Bir İnsan Olalım!

Daha iyi insan ilişkileri yolunda ikinci yöntem, anlaşması kolay bir insan olmaktır! İnsanlar, pek çok değişik konuyu kolayca ve serbestçe tartışabilecekleri, kolay anlaştıkları insanların yanında olmayı isterler! Bizimle konuşan bir insanı başımızla onayladığımızda, gülümsediğimizde veya onunla aynı fikirde olduğumuzu söylediğimizde, o kişi kendini daha değerli, saygın ve önemli hisseder!

Anlaşması kolay bir tavır, diğer insanların kendilerine verdikleri değeri yükseltir! Anlaşmazlık ise, bunu düşürür! İnsanlarla anlaşmazlığa düştüğümüzde ve tartıştığımızda, onların bilgileri ve zekalarıyla mücadele etmiş oluruz! Onlara hatalı olduklarını, yargılarının ve deneyimlerinin çok da değerli olmadığını, bunun bir uzantısı olarak da kendilerinin değersiz olduğunu ima etmiş oluruz!

Hatalı olmaktan nefret etmek, insan tabiatının bir gerçeğidir! Bir konuda hatalı olmak, kişiliğimizin de bir şekilde hatalı olduğunu hissettirir bize! Bundan dolayı kendimize verdiğimiz değer darbe alır! Kendimizi yetersiz ve ufalmış hisseder, değersiz ve eksik görürüz!

Bir başkasına onun hatalı olduğunu veya yanlış yaptığını söylediğimizde, alacağımız cevap savunma ve sertlik şeklinde olacaktır! Kendimize verdiğimiz değer genelde çok kırılgandır ve bize hatalı olduğumuz söylendiğinde, onu hemen bedeli ne olursa olsun koruma ve gözetim altına almaya çalışırız!

Kendisiyle kolay anlaşılan bir insan olalım! Şu sözleri hatırlayalım: “Zıtlıkları aşmanın yolu, onlarla anlaşmaktan geçer!” Kolay anlaşılabilir bir insan haline geldiğimizde, diğer insanların bize yardım etmelerinde ve bizimle geçinmelerinde çok daha az dirençle karşılaşırız! Karşımızdaki insan, elimizdeki gerçeklere göre bariz bir şekilde hatalı olsa bile, kendimize şu soruyu soralım: “Bu ne kadar önemli bir şey?” Eğer önemli değilse, anlaşmazlık yolunu seçmektense bırakalım gitsin!

Tartışmaktan Vazgeçelim!

Şöyle denir: “Kendi iradesinin tersine olarak herhangi bir şeye inandırılan kimse, aslında hala kendi fikrine inanıyordur! İkna etmede önemli bir soru vardır: “Burada önemli olan ne?”

Her zaman kendimize şunu soralım: “Doğru mu olmak istiyorum, yoksa mutlu mu?” Ve mutluluğu seçelim!

Doğru olmadığımızı söyleyen birisine karşı takınacağımız en iyi tavır, onu fazla önemsememektir! Ancak bir nedenle konu, geçiştirilemeyecek derecede önemliyse, adına “üçüncü kişiyi devreye sokma” denilen metodu kullanarak, hala anlaşması kolay bir kişi kalabiliriz! Bu metod yardımıyla, üzerinde tartıştığımız konunun sorun yaratan noktalarını hayali ve orada bulunmayan bir üçüncü şahsız ağzından şu şekilde dile getirebiliriz: Bu nokta çok ilginç, bu soruyu birisi sana soracak olsaydı nasıl cevaplardın?” Sonra da sorumuzun cevabını, bir başkası veriyormuş gibi verelim!

Örneğin: “Bu yaptığımızı bilselerdi, müşterilerimiz ne düşünürlerdi?” veya “Böyle bir eyleme geçmemize bankacılarımız nasıl bakardı?” sorularını sorabiliriz! Böylelikle kafamızdaki soruları sorarken bile hala kolay anlaşabilen ve iyi geçimli bir insan olmaya devam edebiliriz! Bizim kullanacağımız sözcükleri bir başkasının konuşmasını sağlamamız bunun için yeterli olacaktır!

Bu metodun faydası, eğer kişinin iyi bir cevabı varsa, kendisiyle anlaşılamayan birisi olmak zorunda kalmaksızın cevabı almış olmamızdır! Şayet diğer kişi, soruya cevap veremezse, itibarını kaybetmeksizin fikrini değiştirebilir, çünkü soruyu soran kişi orada değildir ve egosu da işin içine girmemiştir!

Kendisiyle kolay anlaşılan ve geçinilen bir insan olmaya karar vermemiz, stres seviyemizi düşürecek ve diğerlerinin bize yardım etmesini sağlayan etkileme düzeyimizi yükseltecektir!

3. Yöntem: Hoşnutluğumuzu İfade Edelim!

Diğer insanların kendilerine verdikleri değeri yükseltmenin üçüncü adımı, hoşnutluğumuzu göstermektir! İnsan tabiatının en derin ihtiyaçlarından birisi de hoşnut olunma isteğidir! Bir kişinin başarmış olduğu bir şeyden dolayı olan hoşnutluğumuzu ifade ettiğimiz her seferde, o kişinin kendisini daha değerli, daha becerikli ve deha önemli hissetmesini sağlamış oluruz!

“Teşekkür ederim” cümlesi, hoşnutluğumuzu ifade eden en basit sözcüklerden oluşmuştur! Bunlar dilimizdeki en basit, ama en güçlü ifadeler olarak yer alırlar! Nereye gidersek gidelim “lütfen” ve “teşekkür ederim” sözcükleriyle ülkenin yarısını etkilememiz mümkün olmaktadır!

“Teşekkür Ederim” Diyelim!

“Teşekkür Ederim” sözcüklerinin inanılmaz bir gücü vardır! Onları söylediğimiz her seferde, karşımızdakinin kendine verdiği değeri yükseltiriz! Bu sözcükler onun davranışlarını güçlendirir ve mükafatlandırır! Ağzımızdan çıkan “teşekkür ederim” sözcükleri karşımızdaki kişilerin olumlu duyguları tekrar yaşamalarını sağlar! Küçük şeyler için “teşekkür ederim” dediğimizde, insanlar çok geçmeden bizim için büyük şeyler yapmaya başlarlar!

Yaptıkları ve söyledikleri her şeyden dolayı insanlara teşekkür etme alışkanlığı edinelim! Eşimizin bize yaptığı her şey için onlara teşekkür edelim! Çocuklarımızın evde yaptıkları her şey için onlara teşekkür edelim! Eşimize ve çocuklarımıza ne kadar çok teşekkür edersek, onlar da kendilerini o kadar olumlu ve mutlu hissederler! Ondan sonra da bizim hoşnutluğumuzu kazanmak için daha fazla bir şeyler yapmaya istekli olurlar!

Gün boyunca, bizim için iş yapan insanlara teşekkür edelim! Bize randevu verenlere teşekkür edelim! Zamanlarını bize verdikleri için teşekkür edelim! Yorumları için teşekkür edelim! Yardımları için teşekkür edelim! Düşünebildiğimiz her şey için teşekkür edelim!

“Teşekkür ederim” notları yazalım! Bunlar, şimdiye keşfedilmiş olan en güçlü saygı uyandırıcı ve ilişki inşa edici notlardır! Birisine “teşekkür ederim” notu yazdığımızda, içinde birkaç kelime bile bulunsa, o kişi bizi aylar, hatta yıllar boyunca olumlu bir şekilde hatırlar! “Teşekkür ederim” dediğimiz farklı şeylerin sayısı ve diğer insanlara karşı ifade ettiğimiz farklı şeylerin sayısı ve diğer insanlara karşı ifade ettiğimiz farklı hoşnutluk tarzımızla kendimizi herkesten ayrı bir yere koyabiliriz!

Hoşnutluk tutumu geliştirelim! En mutlu ve en popüler insanlar, başlarına gelen her şeyden ve tanıştıkları herkesten içtenlikle hoşnut ve razı olanlardır! Böylesi bir tutum, önümüzdeki yolumuzu açar, sağlıklı bir kişiliği ve yüksek bir kendine saygıyı garantiler! Sahip olduklarımızdan ne kadar hoşnutsak, şükran dolu olacağımız şeylerin sayısı da o denli çok olur!

4. İnsanları Her Fırsatta (İçtenlikle)Övelim!

Diğer kişilerin kendilerine verdikleri değeri yükseltmenin ve onlara kendilerinin önemli olduklarını hissettirmenin dördüncü yolu, mümkün olan her durumda ve olayda (içtenlikle) övmektir! Övmek veya yüceltmek, insanların kendilerini mutlu ve onurlu hissetmelerini sağlayan en emin ve hızlı yöntemlerden birisidir! İnsanları övmek ve onaylamak, onların kendilerine verdiği değeri yükselten, davranışlarını güçlendiren ve bize yardım etmeyi ya da bizimle iş birliği yapmayı arzu etmelerini sağlayan en güvenilir yoldur!

Kişinin kendisine verdiği değerin bir tanımı da, onun kendisini ne derece övülmeye değer bulduğu şeklinde yapılır! Övgü alan bir kişinin kendine verdiği değer sıcak bir gündeki termometrenin civası gibi yükselir! Gün boyunca en azından bir dakikalık övgüler yapalım ve bunun için de insanları doğru bir şey yaparken yakalayalım! Bunu daha fazla yaptıkça, övdüğümüz kişiler kendilerini gitgide daha da etkin ve yetenekli hissedecekler ve övgüye layık oldukları davranışlarını tekrarlama olasılıkları artacaktır!

Olumlu Övgünün Üç Sırrı

Övgü bir sanattır! Büyük liderler, başarılı iş adamları ve mükemmel ana babalar övgüyü doğru biçimde yaparlar! Övgülerimizden maksimum faydayı sağlayabilmek için uygulayacağımız üç tane yöntem bulunur!

Birincisi, övgüyü sıcağı sıcağına yapmalıyız! Bir davranışı veya eylemi ne kadar çabuk översek, etkisi de o denli büyük olur! Bazı şirketler çalışanlarının değerlerini her üç ayda ya da yılda bir defa takdir etme hatasına düşerler! Övgümüzü olay geçtikten çok sonra yaptığımızda, duygular ve gelecekteki eylemler üzerindeki etkisi daha az olur! İşte bundan dolayı, övgülerimizi hemen veya mümkün olan en kısa zamanda yapalım!

İkincisi, belirgin bir şeyi övmeliyiz! Belirli bir eylemi veya davranışı övdüğümüzde, o davranışın veya eylemin tekrarlanması nı garantiye almış oluruz! Övgümüz, bazı insanların yaptığı gibi genel olursa, alıcı üzerindeki etkisi az olur!

Çocuklarımızı överken de aynı prensip geçerlidir! “Sen harika bir çocuksun” demek yerine: “Bu sabah, yatağını yapmada ve odanı temizlemede harika bir iş çıkardın!” tarzındaki belirgin başarılar üzerine yaptığımız övgüler, onların bu davranışlarını tekrarlamaları nı sağlayacaktır! Kural şudur: Tekrarlanması nı istediğimiz şeyleri övelim, övgümüzü sıcağı sıcağına yapalım ve belirgin bir eylemi veya davranışı övelim!

Üçüncüsü, kişileri (mümkün olan her durumda) toplum içinde övelim! Bir insanın hatasını düzeltmek istediğimizde, bunu özel olarak yapalım, ama onu diğerlerinin önünde övelim! Diğer insanların önünde onları ne denli çok översek, kendilerine verdikleri değeri ve itibarlarını o denli artırmış oluruz! İş arkadaşlarının önünde ve büyük bir topluluk içinde yapılan takdirlerin ve verilen ödüllerin, bunu takip eden davranışlar üzerinde büyük etkisi vardır!

İnsanlar para kazanmak için çok sıkı bir şekilde çalışabilirler, fakat daha fazla övgü ve takdir için, yerde sürünmeye bile razı olurlar! Bütün büyük liderler bunun farkında oldukları için, pozisyonlarını n avantajlarından yararlanarak övgülerini cömertçe verebilmişlerdir! Olağanüstü bir şey vardır: İnsanlar, ünvanlar için ölürler! Övgü doğru yapıldığında çok güçlü bir motivasyon aracı olarak devreye girer!

İki Çeşit Övgü Vardır!

Karşımızdaki insanda, “odasını temizlemek” veya “işe vaktinde gelmek” gibi bir alışkanlık geliştirmek istiyorsak, onu, o işi yaptığı her an övmeliyiz! Bu tarz bir övgüye “devamlı güçlendirme” adı verilir! Tekrarlanması nı istediğimiz davranış biçimini devamlı olarak översek, karşımızdaki insan, onu alışkanlık haline getirecektir! Yeni alışkanlık kazanıldıktan sonra da “aralıklı güçlendirme” ye geçeriz! Aralıklı güçlendirme, davranış her üç veya dört kez tekrarlandığında övmemiz anlamına gelir!

Alışkanlık bir kez kazanıldığında, “devamlı güçlendirme” çalışması uygun kaçmayabilir ve motivasyonu olumsuz yönde etkileyebilir! Devamlı övgü, kişinin o işten tamamen vazgeçmesine bile neden olabilir! Böyle bir durumda “aralıklı güçlendirme” uygulamasını yapmak, davranışın kesin olarak tekrarlanması nı sağlar! Böyle davranmak, kişiyi istim üstünde tutmaya yarar!

Söylediğimiz her söze ve davranışalrımıza içtenliğimizi ve sevgimizi de ekleyelim!

Unutmayalım ki;

Kalıcı olan tek şey içtenlikle ve sevgiyle yapılandır!...

5. Hayranlığımızı (İçtenlikle) Dile Getirelim!

Diğer kişilerin kendilerine verdikleri değeri yükseltmenin ve kendilerini önemli hissetmelerini sağlamanın beşinci yolu, onlara olan hayranlığımızı dile getirmektir! Başardığı bir işten, bir şahsiyet özelliğinden veya sahip olduğu bir şeyden dolayı birine duyduğumuz hayranlık, onun kendisine verdiği değeri artırır! Hayranlık, insan ilişkilerinde en güçlü araçlardan biridir! Herkes iltifat edilmekten hoşlanır! Hayranlığı dile getirme yöntemini her yerde ve her durumda kullanabiliriz! Bu türlü davrandığımızda, karşımızdaki insanın kendisini daha da önemli hissedeceğini garantilemiş oluruz!

Karşımızdaki insanın şahsiyet özelliklerine veya başka niteliklerine hayran olabiliriz! Dakiklik, cömertlik, azimlilik veya kararlılık gibi özelliklere sahip olan insanlara, bunlardan dolayı iltifat edersek, kendilerini değerli ve önemli hissetmelerini sağlamış oluruz! Diğer insanlar bu gibi niteliklerden dolayı bize itibar gösterip, hayranlıklarını dile getirdiklerinde, biz de kendimizi daha iyi hissederiz! Kişilerin sahip oldukları maddesel değerlere de hayranlık duyabiliriz! insanlar elde ettikleri maddi şeylere oldukça fazla duygusal yatırım yaparlar! Örneğin, evlerine aldıkları mobilyalara ve demirbaş eşyalara düşünce ve duygularını da katarlar! Onlara, evlerinin veya oturma odalarının ne denli göz alıcı olduğuyla ilgili iltifatlar yapmamız faydalı olur!

İnsanlar aldıkları giysilere de aynı derecede düşünce ve emek verirler! Giydiği herhangi bir giysi veya aksesuarla ilgili bir hanıma yapacağımız iltifatların, kendisini kesinlikle iyi hissetmesini sağlayacağı kesindir! Aynı iltifatları giydiği giysileri, ayakkabıları ve kravatı ile ilgili olarak bir erkeğe yaptığımızda da aynı sonucu elde edebiliriz! Erkekler genellikle takacakları kravatla ve satın alacakları ayakkabı ile ilgili düşünce çabası sarf ederler! Hayranlığımızı dile getirdiğimizde hem şaşıracak hem de mutlu olacaklardır!

İnsanların başarmış oldukları güzel şeylere de hayran olabiliriz! Almış oldukları eğitim veya geldikleri mevkiyle ilgili olarak onlara iltifat edebiliriz! Kurdukları işlere veya başarmış oldukları başka herhangi bir şeye olan hayranlığımızı dile getirebiliriz!

Bu konuda dile getirdiğimiz hayranlığımız, onların kendilerine verdikleri değeri artırır ve kendilerini iyi hissetmelerine neden olur! Bir diğer insana gerçekten takdirlerimizi iletmek istiyorsak, bunu yapabilecek sonsuz fırsatlar vardır! Herkesin bizim takdirimize değer bir başarısı mutlaka bulunur! Bizim işimiz de onu bulmak ve dile getirmektir!

Ancak dikkat etmemiz gereken bir noktayı da ilave edelim! Hoşnutluğumuzu, onayımızı, takdir ve hayranlığımızı gerçekten hissediyorsak dile getirelim! Başkalarının motivasyonunu yükseltmeye çalışırken samimiyetsizlik yapmayalım! İnsanlar yalan dedektörleri gibidirler! Kalabalık bir odanın içinde bile samimiyetsizliğ i yakalayabilirler!

Ancak bu kuralı bir istisnası vardır: samimiyetsiz bir gülümseme, samimi bir kaş çatmadan daha iyidir her zaman1! Ancak iltifatlarımızı n diğer her türlü durumda samimi ve içten olması gerekir! Ne demek istiyorsak onu dürüstçe söylemeliyiz! Bunu böyle yapmadığımız takdirde, insanlar, kendileriyle oynadığımızı düşüneceklerdir! Ve böyle düşündüklerinde ise, arzu ettiğimizin tersine bir tepki almamız kaçınılmaz olacaktır! Bu türlü durumda kişinin kendine verdiği değeri düşecek ve bize kuşkuyla ya da savunmacı bir tarzda yaklaşacaktır!

Karşımızdaki insanın kendisini önemli hissetmesini sağlamak için yapmamız gereken beş şeyin birincisi, karşımızdakini kabullenerek karşılaştığımız insanlara içtenlikle gülümsememiz; ikincisi, kendisiyle kolay anlaşılır bir insan olmamız; üçüncüsü, hoşnutluğumuzu ifade ederek her durumda “teşekkür ederim!” dememiz; dördüncüsü, insanları överek yüceltmemiz, onaylamamız ve yaptıkları olumlu şeylerden dolayı onları tasdik etmemiz; beşincisi ise, hayranlığımızı dile getirerek, onların başarmış oldukları şeylere, sahip oldukları kişisel özelliklere veya maddi şeylere iltifat etmemizdir! Gösterdiğimiz bu davranış biçimi, diğer insanlarla olan iyi ilişkilerin temelini oluşturur! Bu davranışları uygulamaya çalıştığımız her seferde, karşımızdaki insanların kendilerini iyi hissetmelerini sağlarken, biz de kendimizi daha iyi hissetmiş oluruz!

Kalıcı olan tek şey: İçtenlikle ve Sevgiyle yapılandır!
6. Dinlemenin “Beyaz Sihri”

Başkalarını kendilerini özel bir kişi olarak hissetmelerini sağlayabileceğ imiz altıncı adım ise, onlara özel bir dikkat vermektir! Hayat zaten bunun bir çalışmasıdır! Dikkatimizi her zaman en çok değer verdiğimize ve bizi en çok ilgilendiren şeye ya da bizim için en fazla önemli olan konuya veririz! Dikkatimiz nereye odaklanırsa; düşüncelerimiz, duygularımız ve hayatımız da oraya odaklanır!

İlişkilerimizde, diğer kişilere gösterdiğimiz ilginin miktarı, onların bizim için ne denli önemli olduklarının da bir işaretidir! En fazla dikkati, en çok değer verdiğimiz insanlara ve şeylere gösteririz! Dikkat göstermenin tersi ise, kayıtsızlıktır! Değer vermediğimiz ve onaylamadığımız insanlara ya da şeylere karşı kayıtsız kalırız!

Bir kişiye dikkatimizi ve ilgimizi verdiğimizde “sana değer veriyorum ve seni önemsiyorum!” demek isteriz! Tam tersi bir davranış içerisine girdiğimizde ise: “Seni önemsiz buluyorum ve sana az değer veriyorum!” mesajını vurgularız! Karşımızdaki insana gösterdiğimiz dikkatli bir ilgi, onun kendisine verdiği değeri yükseltir! Tersi bir davranış ise, bu değer düzeyini düşürür, kayıtsızlığımız ise, onu kızgın ve savunmacı birisi haline getirir!

Olumsuz duyguların ana nedenlerinden birisi de, insanlar tarafından önemsenmemektir! Sırasında bir eş, patron ya da bir restorandaki garson tarafından önemsenmemiz, kendimizi değersiz ve küçülmüş hissetmemizden olur! İnsan ilişkilerinde etkin olan insanların, diğer insanların ihtiyaçlarına karşı gerekli ilgiyi ve dikkati göstermede hassas ve uyanık olmalarının nedeni budur!

İnsanlara doğru ilgiyi nasıl gösteririz? Dinlemenin “beyaz sihrini” yaparak! Dinlemek, insan ilişkilerindeki dikkatin gerçek ölçüsüdür! Dinlemek diğer insana ve söylediklerine ne denli değer verdiğimizi gösterir! Karşımızdaki insanı dinlediğimiz, hem de iyi dinlediğimiz zaman, onun bizim için değerli ve önemli olduğunu ifade etmiş oluruz! En iyi liderler, satışçılar, yöneticiler ve arkadaşlar mükemmel ve hünerli birer dinleyicidirler!

İyi bir dinleyici olmanın üç önemli yararı vardır! Birincisi, dinlemenin bir güven ortamı oluşturmasıdır! Birisi bizi dinlediğinde, ona daha fazla güveniriz! En hızlı güven ortamı, iki insanın birbirlerine dikkatle ve hoşnutlukla dinlemeleriyle oluşur! Dikkatle dinlediğimizde, karşımızdaki insan bizi her zamankinden daha fazla sever ve bize güvenmeye başlar! Böylelikle de bizim tarafımızdan etkilenmeye de her zamankinden daha fazla açık hale gelir!

İyi dinlemenin ikinci faydası, kişinin kendisine verdiği değeri yükseltmesidir! Karşımızdaki insanı dikkatle ve ilgiyle dinlediğimizde, onun kendisine verdiği değer oldukça artar! Birisi bizi dikkatle ve ilgiyle dinlediğinde, bizde de aynı durum söz konusu olur ve kendimizi daha önemli ve değerli hissetmeye başlarız!

Dinlemenin üçüncü faydası ise, içsel bir disiplin oluşturmasıdır! Diğer bir insanı dikkatle dinlemek, muazzam bir kişisel ustalık ve içsel disiplin gerektirir! Sıradan bir insan dakikada 150 kelime konuşur! Eğer biz kendimizi iyi bir şekilde disipline edebilirsek, dakikada 600 kelimelik bir dinleme potansiyeline ulaşabiliriz! Aktif dinleme, dikkatimizi kontrol etmemizi ve konuşan insana odaklanmamızı gerektirir! Karşımızdaki insanı kesintisiz bir şekilde dinleyebilmek için kendimizi ne kadar disipline edersek, hayatımızın diğer alanlarında da o denli etkin bir hale geliriz!

Aktif Bir Dinleme Yapalım!

Aktif dinlemenin birinci kısmı, dikkat ve ilgiyle dinlemektir! Konuşanın doğrudan yüzüne bakalım1 Konuşana doğru hafifçe öne eğilelim! Ayakta isek, ağırlığımızı ayak parmaklarımızın ucuna vererek enerjimizin öne doğru yansımasını sağlayalım! Karşımızdaki insanın ağzını ve gözlerini dikkatle takip edelim! Bu, bizim onu tam bir dikkatle dinlediğimizi anlatır! Karşımızdaki kişide, tam bir dikkat ve ilgiyle konuşmanın içinde olduğumuzdan iyice emin olmuş olur!

Aktif dinlemenin ikinci kısmı kesmeden konuşmaktır! Konuşan kişi, kendisini dinleyenin konuya atlamak için fırsat kolladığını, düşüncelerinin başka bir yerde bulunduğunu, belki de vereceği cevabı hazırlamakla meşgul olduğunu algıladığında, kendini huzursuz, rahatsız ve aşağılanmış hisseder! Fakat karşısındaki kişinin konuştuğu şeylerle tam bir uyum içinde olduğunu fark ettiğinde, kendisini değerli hisseder! işte bundan dolayı, karşımızdakini sonuna dek sabırla, sakin bir şekilde ve sanki dünyada onun konuştuklarından başka bir şey kalmamış gibi dinleyelim!

Aktif dinlemenin üçüncü kısmı, cevap vermeden önce duraklamaktır1 Karşımızdaki kişi konuşmasını bitirince, ona bir cevap vermeden önce üç ila beş saniye duraklayalım! Bu arada üç şey olabilir:

Birincisi, karşımızdakinin söylediklerini daha iyi anlamamız mümkün olur! Diğer kişinin sözlerinin sindirilmesi için kendimize birkaç saniye tanıdığımızda, onu tam olarak ve daha iyi anlayabiliriz!

İkincisi, karşımızdaki kişi sadece düşüncelerini toplamak için durmuşsa, onu kesmekten kaçınmış oluruz! Üç ila beş saniye kadar durakladığımızda, konuşmasını kesmek yerine, ona devam etme fırsatı tanımış oluruz! Bir düşüncenin veya bir cümlenin ortasında kesilmekten daha rahatsız edici ve aşağılayıcı çok az şey vardır!

Üçüncüsü, cevap vermeden durakladığımızda, söylenen şeyleri önemli saydığımızı açıkça ifade etmiş ve ona dikkatli bir ilgi verdiğimizi de ortaya koymuş oluruz! Bir diğer kişinin sessizce oturup, söyleyecekleri ya da dinleyecekleri üzerinde düşünmesi, konuşan kişiye yapılmış olan büyük bir iltifattır!

İyi bir dinlemenin dördüncü kısmı, netleştirmek için soru sormaktır! Karşımızdaki insanın ne dediğini tam olarak anlayabildiğimizden emin olmak için ona sorular soralım! Eski bir deyiş vardır: “Her başarısızlığın temelinde, hatalı varsayımlar yatar!” Hiç kontrol etmeden, her şeyi anladığımızı sandığımızda, karşımızdaki insanın ne dediğini belki de hiç anlamamış oluruz! Bu durum özellikle kadınlar ve erkekler arasındaki konuşmalar için geçerlidir!

Konuşmayı genişletmenin, dinleme fırsatlarını artırmanın ve anlayışımızı geliştirmenin belki de en iyi yolu, sonu açık sorular sormamızdır! Sonu açık sorular, “evet” veya “hayır” şeklinde cevaplandırılamayan sorulardır!

Sonu açık soruların ek bir faydası da dinlemek, güven oluşturmak ve diğer inansın düşünceleri ile duygularını tam olarak anlayabilmek için bize daha fazla fırsat yaratmasıdır! Ağzımız açıkken hiçbir şey öğrenemeyeceğimizi aklımızdan çıkarmayalım! konuştuğumuz zaman, söyleyebildiğimiz tek şey, o ana kadar öğrenmiş olduğumuz şeylerdir! Dinlediğimiz zaman ise, yeni bir şeyler öğrenme fırsatımız vardır!

Aktif dinlemenin beşinci kısmı, karşımızdaki insanın sözcüklerini kullanarak ona geri besleme yapmaktır! Onun söylediklerini kendi cümlelerimizle yeniden ifade edelim! Böyle yaptığımızda, karşımızdaki kişiye iltifat etmiş ve ona ne denli yakından ilgi gösterdiğimizi ortaya koymuş oluruz! Aslında, karşımızdaki konuşmanın ne demek istediğini ona geri besleme yoluyla verene kadar da onu tam olarak anlamış sayılmayız!

Karşımızdaki insan konuşmasını bitirdiğinde şunu deneyelim! Üç veya beş saniye durakladıktan sonra: “Seni anlamış olduğumdan iyice emin olayım! Söylemek istediğin şudur…” diyerek, onun konuştuklarını kendi cümlelerimizle ona yeniden aktaralım!

Karşımızdaki insanın konuşmasını kendi sözcüklerimizle ona yeniden ifade edecek kadar onu dikkat ve ilgiyle dinleme çabası gösterdiğimiz her seferde, iletişim becerimizi artırmış oluruz! O kişiyle aramızda daha büyük bir güven oluştururuz! Karşımızdaki insanda daha büyük bir kendine değer verme ortamı ortaya çıkarır, biz de kendi içsel disiplinimizi geliştirme fırsatını elde ederiz!

Empatik Dinleme

“Empatik dinleme”, karşımızdaki insanın sorunlarını çözmek yerine, ona samimi bir ilgi göstererek, konuştuklarına ekran olmamızdır!

Terapistler, karşılarındaki insanın sözcüklerini ona değişik bir şekilde yeniden söyleyerek Empatik Dinleme Tekniğini kullanırlar1 Örneğin kişi: “İşimden gerçekten bıkmış vaziyetteyim!” dediğinde ona: “İşinde yolunda gitmeyen bazı şeylerden dolayı sanırım bunalmışsın!” diye cevap verebiliriz!

Sözlerini kendisine yeniden yansıttığımızda, sorun u daha iyi anlamasını sağlamakla kalmayıp, çözümle ilgili sezgilerini geliştirmesine de yardım etmiş oluruz!

İki türlü empatik dinleme tekniği vardır: Basit Yansıtma ve Yorumlayıcı Yansıtma! Basit Yansıma’da, karşımızdakinin söylediklerini, içine hiçbir yorum katmadan ya da içeriğindeki gizli ve imalı mesajları deşmeden ona yeniden aktarırız! Böylece işitmiş olduklarımızı basit bir şekilde ve kendi cümlelerimizle karşımızdakine yeniden iletmiş oluruz! Kişi: “Gerçekten endişeliyim!” dediğinde, biz ona: “Gerçekten endişeli görünüyorsun!” deriz1

Yorumlayıcı Yansıtma’ da ise, iki şeyden birini yapabiliriz! Birincisi, karşımızdaki insanın sözlerini ona özetleyerek mesajın içindeki temaları tanımlayabilir ve: “Bu konuyla ilgili gerçekten gergin ve kızgın olduğunu hissediyorum!” diyebiliriz! Ama sözlerimize bundan daha derin bir anlam eklemeyiz!

Yorumlayıcı Yansıtma’nın ikinci tipi ise, bizim gerçek mesaj olduğunu düşündüğümüz, ama konuşmacının belirtmemiş olduğu düşünce ve duyguları ifade etmemizdir! Böyle bir durumda belirtilerden ziyade, konunun en can alıcı yeriyle uğraşmaya gayret ederiz!

Bu çeşit bir Yorumlayıcı Yansıtma veya Empatik Dinleme çok yararlıdır! Bu tarz bir dinleme, konuşmacının kelimelerinin altına inmemizi ve hissettiği şeylerin gerçek nedenlerine bakmamızı gerektirir!

Bazen bir insanın ihtiyaç duyduğu tek şey, samimi bir arkadaşın yorumlayıcı yansıtmasıyla ortaya çıkardığı bir sezgi ya da farkındalık olabilir! Hassa ve hünerli bir dinleyici olarak, bu gibi sezgisel farkındalıkları karşımızdaki kişiye kazandırabiliriz!

7. Bumerang İlkesi

Başkalarının kendine duydukları saygılarını yükseltmenin yedinci yolu da, Bumerang İlkesi’ni kullanmaktır! Bu ilke, bir diğer insana ifade ettiğimiz içten duyguların er ya da geç bize geri döneceğini söyler!

Gülün kokusu onu sunan elin üstünde kalır! Bir kimseye onun hakkında olumlu bir duygumuzu dile getirdiğimizde, bu duygu sonunda bir bumerang gibi bize geri dönecektir! Olumsuz bir fikir veya düşünceyi ifade ettiğimizde de aynı ilke geçerlidir! İşte bundan dolayı, başkaları hakkında söylediklerimiz, bize geri gelmesini istediklerimiz olmalıdır!

Eleştirme, aşağılama ve şikayet etme güdümüze mani olalım! Kolay anlaşılabilir olmayı ve başkalarını kabullenmeyi deneyelim! Hoşnutluğumuzu ifade edelim, onaylayalım ve hayranlığımızı dile getirip, takdir edelim! Başkaları konuşurken dikkatle ve ilgiyle dinleyelim ve Bumerang İlkesini hatırlayalım! Bunların hepsini yaptığımızda, diğer kişilerin kendilerini mutlu hissetmelerini sağlamış oluruz1 Sonuçta biz de nereye gidersek gidelim, kabul görür ve iyi karşılanırız!

Daha İyi İletişim Yolunda 7 Yöntem! (tam metin)

Hayatımızda gösterdiğimiz başarının tam olarak % 85’i bizim sosyal becerilerimize bağlıdır! Bu da, diğer insanlarla olumlu bir şekilde iletişim kurabilmemiz ve hedeflerimize ulaşmada onların bizimle işbirliği yapmalarını sağlayabilmemiz tarafından belirlenir!

Başkalarıyla geçinememek, başarısızlığın, asabiyetin ve mutsuzluğun ana nedenidir! hayatımızdaki mutlulukların çoğu,diğer insanlarla aramızdaki başarılı ilişkilerden, sorunlarımızın çoğu da onlarla olan mutsuz ya da başarısız ilişkilerden doğmaktadır! Kısaca, hayatta karşılaştığımız problemlerin çoğu, insanlarla ilgilidir!

İyi olan şey, diğer insanlarla iyi ve güzel geçinme konusunda olağanüstü bir beceriye kavuşabilmenin mümkün olmasıdır!

Diğer insanlarla iyi geçinmeyi geliştirmemiz için uygulayabileceğ imiz ve buna psikolojik olarak hazırlanmamızı sağlayacak olan yedi olumlu ve yapıcı davranış modeli vardır! Bunların her biri diğer insanların bilinçaltı ihtiyaçlarıyla uyumludur ve kendilerini önemli, değerli ve saygın hissetme ihtiyaçlarına hitap etmektedir! Bu bilinçaltı ihtiyaçlar, erken çocukluk döneminde oluşmuşlardır ve onları tatmin edebildiğimizde, insanların bizi ne kadar çok sevdiklerini görünce şaşırır ve Dolaylı Çaba Yasası’yla kendimizi ne kadar çok sevdiğimizin farkına varırız!

1. Kabullenelim!

Kişilerin kendilerine verdikleri değerin artmasını sağlayan birinci davranış şekli, kabullenme konusu üzerinde çalışmaktır! Her birimiz diğer insanlar tarafından kabullenilmeyi istemeye şartlandırılmışızdır! Yeni doğmuş bir bebek bile annesinin veya babasının yüzüne seviliyor, sayılıyor, isteniyor, önemli, komik ya da zeki olup olmadığını öğrenmek için bakar! Büyürken, gelişimimizin nasıl olduğunu anlamak için diğer insanların yüzlerine bakarız! Diğer kişiler ve hatta tanımadığımız insanlar tarafından kabullenilmenin derin ihtiyacına sahip bulunuruz!

İki insan birbiriyle karşılaştırıldığında, aralarında kurulması gereken birinci öncelikli bağ, belli bir derecedeki bir kabullenmedir! Karşımızdaki insanın bizi kabul edip etmediğini ve varlığımızdan mutluluk duyup duymadığını görmek için onun gözlerine, gülümsemesine, yüzüne ve beden diline bakarız! Karşımızdaki tarafından kabul edildiğimizde, kendimizi rahatlamış hissederiz!

Pek çok sosyal probleme, kendi ölçülerine göre başkaları tarafından kabul edilmek için çırpınan insanlar ve gruplar neden olmaktadır! İçten ve samimi bir şekilde karşımızdaki insanı şartsız olarak kabul ettiğimizi belirttiğimizde onun kendine verdiği değeri önemli ölçüde yükseltiriz, ayrıca kendisini rahatlamış ve güvende hissetmesini sağlarız!

Sadece Gülümseyelim!

Karşımızdaki kişiyi kabullendiğimizi göstermek için sadece gülümseyelim! Gülümsemek için on üç, kaşımızı çatmak içinse yüz on iki kasımızı kullanırız! Bir başka insana gönderdiğimiz içten bir gülümseme çok şey anlatır ve: “Seni olduğun gibi ve şartsız kabul ediyorum!” anlamına gelir! Başka bir insana gülümsediğimizde, onun kendisini değerli, önemli ve anlamlı hissetmesini sağlarız! O kişi kendini daha iyi hisseder! Bunun tek kaynağı ise, basit bir gülümsemedir ve bu, içten gelen bir sıcaklığın ifadesidir!

Bir Çin özdeyişi der ki: “Gülümsemeyi bilmeyen insan dükkan açmamalıdır!” Satış elemanları, iş adamları, geçimini patronluktan veya başkalarının desteğinden sağlayan herkesin ilişkilerinde diğer insanları kabullenmeyi öğrenmesi gerekir!

Evrensel yasalar, gülümseyerek ve olumlu bir şekilde selamlayarak insanların kendilerini iyi hissetmelerini sağladığımız takdirde, onların da bize karşılığını vermek üzere aynı şekilde davranacakları nı söyler! En önemli şey, sevilmektir! İnsanlar bizi sevdiklerinde, bizimle işbirliği yapmak üzere daha istekli olurlar! Sevilmenin başlangıç noktası ise, diğer insanları sevmemizdir! Bir diğer insanı sevdiğimizi ifade etmenin en basit yolu da, karşılaştığımızda ona sıcak ve gönülden bir şekilde gülümsemektir!

Gülümsemenin en zor olduğu an, içimizden gelmediği zamandır! Ancak, kendimizi iyi hissedebilmek için rol yapabiliriz! Olumlu duygular hissetmesek bile birkaç dakikalığına karşılaştığımız insanlara içten bir şekilde gülümsemeye çalışırsak kendimizi yeniden daha iyi hissetmeye başlarız! Olumsuzluk bulutları da böylece dağılır! Zaman içinde gülümseyişimiz daha da içten bir hale gelir! Kendimize verdiğimiz değer, başkalarının kendilerine verdikleri değeri yükseltmek için göstereceğimiz çabayla yükselir ve bunu, sadece gülümsemeyle başarmak da mümkündür!

2. Yöntem: Anlaşması Kolay Bir İnsan Olalım!

Daha iyi insan ilişkileri yolunda ikinci yöntem, anlaşması kolay bir insan olmaktır! İnsanlar, pek çok değişik konuyu kolayca ve serbestçe tartışabilecekleri, kolay anlaştıkları insanların yanında olmayı isterler! Bizimle konuşan bir insanı başımızla onayladığımızda, gülümsediğimizde veya onunla aynı fikirde olduğumuzu söylediğimizde, o kişi kendini daha değerli, saygın ve önemli hisseder!

Anlaşması kolay bir tavır, diğer insanların kendilerine verdikleri değeri yükseltir! Anlaşmazlık ise, bunu düşürür! İnsanlarla anlaşmazlığa düştüğümüzde ve tartıştığımızda, onların bilgileri ve zekalarıyla mücadele etmiş oluruz! Onlara hatalı olduklarını, yargılarının ve deneyimlerinin çok da değerli olmadığını, bunun bir uzantısı olarak da kendilerinin değersiz olduğunu ima etmiş oluruz!

Hatalı olmaktan nefret etmek, insan tabiatının bir gerçeğidir! Bir konuda hatalı olmak, kişiliğimizin de bir şekilde hatalı olduğunu hissettirir bize! Bundan dolayı kendimize verdiğimiz değer darbe alır! Kendimizi yetersiz ve ufalmış hisseder, değersiz ve eksik görürüz!

Bir başkasına onun hatalı olduğunu veya yanlış yaptığını söylediğimizde, alacağımız cevap savunma ve sertlik şeklinde olacaktır! Kendimize verdiğimiz değer genelde çok kırılgandır ve bize hatalı olduğumuz söylendiğinde, onu hemen bedeli ne olursa olsun koruma ve gözetim altına almaya çalışırız!

Kendisiyle kolay anlaşılan bir insan olalım! Şu sözleri hatırlayalım: “Zıtlıkları aşmanın yolu, onlarla anlaşmaktan geçer!” Kolay anlaşılabilir bir insan haline geldiğimizde, diğer insanların bize yardım etmelerinde ve bizimle geçinmelerinde çok daha az dirençle karşılaşırız! Karşımızdaki insan, elimizdeki gerçeklere göre bariz bir şekilde hatalı olsa bile, kendimize şu soruyu soralım: “Bu ne kadar önemli bir şey?” Eğer önemli değilse, anlaşmazlık yolunu seçmektense bırakalım gitsin!

Tartışmaktan Vazgeçelim!

Şöyle denir: “Kendi iradesinin tersine olarak herhangi bir şeye inandırılan kimse, aslında hala kendi fikrine inanıyordur! İkna etmede önemli bir soru vardır: “Burada önemli olan ne?”

Her zaman kendimize şunu soralım: “Doğru mu olmak istiyorum, yoksa mutlu mu?” Ve mutluluğu seçelim!

Doğru olmadığımızı söyleyen birisine karşı takınacağımız en iyi tavır, onu fazla önemsememektir! Ancak bir nedenle konu, geçiştirilemeyecek derecede önemliyse, adına “üçüncü kişiyi devreye sokma” denilen metodu kullanarak, hala anlaşması kolay bir kişi kalabiliriz! Bu metod yardımıyla, üzerinde tartıştığımız konunun sorun yaratan noktalarını hayali ve orada bulunmayan bir üçüncü şahsız ağzından şu şekilde dile getirebiliriz: Bu nokta çok ilginç, bu soruyu birisi sana soracak olsaydı nasıl cevaplardın?” Sonra da sorumuzun cevabını, bir başkası veriyormuş gibi verelim!

Örneğin: “Bu yaptığımızı bilselerdi, müşterilerimiz ne düşünürlerdi?” veya “Böyle bir eyleme geçmemize bankacılarımız nasıl bakardı?” sorularını sorabiliriz! Böylelikle kafamızdaki soruları sorarken bile hala kolay anlaşabilen ve iyi geçimli bir insan olmaya devam edebiliriz! Bizim kullanacağımız sözcükleri bir başkasının konuşmasını sağlamamız bunun için yeterli olacaktır!

Bu metodun faydası, eğer kişinin iyi bir cevabı varsa, kendisiyle anlaşılamayan birisi olmak zorunda kalmaksızın cevabı almış olmamızdır! Şayet diğer kişi, soruya cevap veremezse, itibarını kaybetmeksizin fikrini değiştirebilir, çünkü soruyu soran kişi orada değildir ve egosu da işin içine girmemiştir!

Kendisiyle kolay anlaşılan ve geçinilen bir insan olmaya karar vermemiz, stres seviyemizi düşürecek ve diğerlerinin bize yardım etmesini sağlayan etkileme düzeyimizi yükseltecektir!

3. Yöntem: Hoşnutluğumuzu İfade Edelim!

Diğer insanların kendilerine verdikleri değeri yükseltmenin üçüncü adımı, hoşnutluğumuzu göstermektir! İnsan tabiatının en derin ihtiyaçlarından birisi de hoşnut olunma isteğidir! Bir kişinin başarmış olduğu bir şeyden dolayı olan hoşnutluğumuzu ifade ettiğimiz her seferde, o kişinin kendisini daha değerli, daha becerikli ve deha önemli hissetmesini sağlamış oluruz!

“Teşekkür ederim” cümlesi, hoşnutluğumuzu ifade eden en basit sözcüklerden oluşmuştur! Bunlar dilimizdeki en basit, ama en güçlü ifadeler olarak yer alırlar! Nereye gidersek gidelim “lütfen” ve “teşekkür ederim” sözcükleriyle ülkenin yarısını etkilememiz mümkün olmaktadır!

“Teşekkür Ederim” Diyelim!

“Teşekkür Ederim” sözcüklerinin inanılmaz bir gücü vardır! Onları söylediğimiz her seferde, karşımızdakinin kendine verdiği değeri yükseltiriz! Bu sözcükler onun davranışlarını güçlendirir ve mükafatlandırır! Ağzımızdan çıkan “teşekkür ederim” sözcükleri karşımızdaki kişilerin olumlu duyguları tekrar yaşamalarını sağlar! Küçük şeyler için “teşekkür ederim” dediğimizde, insanlar çok geçmeden bizim için büyük şeyler yapmaya başlarlar!

Yaptıkları ve söyledikleri her şeyden dolayı insanlara teşekkür etme alışkanlığı edinelim! Eşimizin bize yaptığı her şey için onlara teşekkür edelim! Çocuklarımızın evde yaptıkları her şey için onlara teşekkür edelim! Eşimize ve çocuklarımıza ne kadar çok teşekkür edersek, onlar da kendilerini o kadar olumlu ve mutlu hissederler! Ondan sonra da bizim hoşnutluğumuzu kazanmak için daha fazla bir şeyler yapmaya istekli olurlar!

Gün boyunca, bizim için iş yapan insanlara teşekkür edelim! Bize randevu verenlere teşekkür edelim! Zamanlarını bize verdikleri için teşekkür edelim! Yorumları için teşekkür edelim! Yardımları için teşekkür edelim! Düşünebildiğimiz her şey için teşekkür edelim!

“Teşekkür ederim” notları yazalım! Bunlar, şimdiye keşfedilmiş olan en güçlü saygı uyandırıcı ve ilişki inşa edici notlardır! Birisine “teşekkür ederim” notu yazdığımızda, içinde birkaç kelime bile bulunsa, o kişi bizi aylar, hatta yıllar boyunca olumlu bir şekilde hatırlar! “Teşekkür ederim” dediğimiz farklı şeylerin sayısı ve diğer insanlara karşı ifade ettiğimiz farklı şeylerin sayısı ve diğer insanlara karşı ifade ettiğimiz farklı hoşnutluk tarzımızla kendimizi herkesten ayrı bir yere koyabiliriz!

Hoşnutluk tutumu geliştirelim! En mutlu ve en popüler insanlar, başlarına gelen her şeyden ve tanıştıkları herkesten içtenlikle hoşnut ve razı olanlardır! Böylesi bir tutum, önümüzdeki yolumuzu açar, sağlıklı bir kişiliği ve yüksek bir kendine saygıyı garantiler! Sahip olduklarımızdan ne kadar hoşnutsak, şükran dolu olacağımız şeylerin sayısı da o denli çok olur!

4. İnsanları Her Fırsatta (İçtenlikle)Övelim!

Diğer kişilerin kendilerine verdikleri değeri yükseltmenin ve onlara kendilerinin önemli olduklarını hissettirmenin dördüncü yolu, mümkün olan her durumda ve olayda (içtenlikle) övmektir! Övmek veya yüceltmek, insanların kendilerini mutlu ve onurlu hissetmelerini sağlayan en emin ve hızlı yöntemlerden birisidir! İnsanları övmek ve onaylamak, onların kendilerine verdiği değeri yükselten, davranışlarını güçlendiren ve bize yardım etmeyi ya da bizimle iş birliği yapmayı arzu etmelerini sağlayan en güvenilir yoldur!

Kişinin kendisine verdiği değerin bir tanımı da, onun kendisini ne derece övülmeye değer bulduğu şeklinde yapılır! Övgü alan bir kişinin kendine verdiği değer sıcak bir gündeki termometrenin civası gibi yükselir! Gün boyunca en azından bir dakikalık övgüler yapalım ve bunun için de insanları doğru bir şey yaparken yakalayalım! Bunu daha fazla yaptıkça, övdüğümüz kişiler kendilerini gitgide daha da etkin ve yetenekli hissedecekler ve övgüye layık oldukları davranışlarını tekrarlama olasılıkları artacaktır!

Olumlu Övgünün Üç Sırrı

Övgü bir sanattır! Büyük liderler, başarılı iş adamları ve mükemmel ana babalar övgüyü doğru biçimde yaparlar! Övgülerimizden maksimum faydayı sağlayabilmek için uygulayacağımız üç tane yöntem bulunur!

Birincisi, övgüyü sıcağı sıcağına yapmalıyız! Bir davranışı veya eylemi ne kadar çabuk översek, etkisi de o denli büyük olur! Bazı şirketler çalışanlarının değerlerini her üç ayda ya da yılda bir defa takdir etme hatasına düşerler! Övgümüzü olay geçtikten çok sonra yaptığımızda, duygular ve gelecekteki eylemler üzerindeki etkisi daha az olur! İşte bundan dolayı, övgülerimizi hemen veya mümkün olan en kısa zamanda yapalım!

İkincisi, belirgin bir şeyi övmeliyiz! Belirli bir eylemi veya davranışı övdüğümüzde, o davranışın veya eylemin tekrarlanması nı garantiye almış oluruz! Övgümüz, bazı insanların yaptığı gibi genel olursa, alıcı üzerindeki etkisi az olur!

Çocuklarımızı överken de aynı prensip geçerlidir! “Sen harika bir çocuksun” demek yerine: “Bu sabah, yatağını yapmada ve odanı temizlemede harika bir iş çıkardın!” tarzındaki belirgin başarılar üzerine yaptığımız övgüler, onların bu davranışlarını tekrarlamaları nı sağlayacaktır! Kural şudur: Tekrarlanması nı istediğimiz şeyleri övelim, övgümüzü sıcağı sıcağına yapalım ve belirgin bir eylemi veya davranışı övelim!

Üçüncüsü, kişileri (mümkün olan her durumda) toplum içinde övelim! Bir insanın hatasını düzeltmek istediğimizde, bunu özel olarak yapalım, ama onu diğerlerinin önünde övelim! Diğer insanların önünde onları ne denli çok översek, kendilerine verdikleri değeri ve itibarlarını o denli artırmış oluruz! İş arkadaşlarının önünde ve büyük bir topluluk içinde yapılan takdirlerin ve verilen ödüllerin, bunu takip eden davranışlar üzerinde büyük etkisi vardır!

İnsanlar para kazanmak için çok sıkı bir şekilde çalışabilirler, fakat daha fazla övgü ve takdir için, yerde sürünmeye bile razı olurlar! Bütün büyük liderler bunun farkında oldukları için, pozisyonlarını n avantajlarından yararlanarak övgülerini cömertçe verebilmişlerdir! Olağanüstü bir şey vardır: İnsanlar, ünvanlar için ölürler! Övgü doğru yapıldığında çok güçlü bir motivasyon aracı olarak devreye girer!

İki Çeşit Övgü Vardır!

Karşımızdaki insanda, “odasını temizlemek” veya “işe vaktinde gelmek” gibi bir alışkanlık geliştirmek istiyorsak, onu, o işi yaptığı her an övmeliyiz! Bu tarz bir övgüye “devamlı güçlendirme” adı verilir! Tekrarlanması nı istediğimiz davranış biçimini devamlı olarak översek, karşımızdaki insan, onu alışkanlık haline getirecektir! Yeni alışkanlık kazanıldıktan sonra da “aralıklı güçlendirme” ye geçeriz! Aralıklı güçlendirme, davranış her üç veya dört kez tekrarlandığında övmemiz anlamına gelir!

Alışkanlık bir kez kazanıldığında, “devamlı güçlendirme” çalışması uygun kaçmayabilir ve motivasyonu olumsuz yönde etkileyebilir! Devamlı övgü, kişinin o işten tamamen vazgeçmesine bile neden olabilir! Böyle bir durumda “aralıklı güçlendirme” uygulamasını yapmak, davranışın kesin olarak tekrarlanması nı sağlar! Böyle davranmak, kişiyi istim üstünde tutmaya yarar!

Söylediğimiz her söze ve davranışalrımıza içtenliğimizi ve sevgimizi de ekleyelim!

Unutmayalım ki;

Kalıcı olan tek şey içtenlikle ve sevgiyle yapılandır!...

5. Hayranlığımızı (İçtenlikle) Dile Getirelim!

Diğer kişilerin kendilerine verdikleri değeri yükseltmenin ve kendilerini önemli hissetmelerini sağlamanın beşinci yolu, onlara olan hayranlığımızı dile getirmektir! Başardığı bir işten, bir şahsiyet özelliğinden veya sahip olduğu bir şeyden dolayı birine duyduğumuz hayranlık, onun kendisine verdiği değeri artırır! Hayranlık, insan ilişkilerinde en güçlü araçlardan biridir! Herkes iltifat edilmekten hoşlanır! Hayranlığı dile getirme yöntemini her yerde ve her durumda kullanabiliriz! Bu türlü davrandığımızda, karşımızdaki insanın kendisini daha da önemli hissedeceğini garantilemiş oluruz!

Karşımızdaki insanın şahsiyet özelliklerine veya başka niteliklerine hayran olabiliriz! Dakiklik, cömertlik, azimlilik veya kararlılık gibi özelliklere sahip olan insanlara, bunlardan dolayı iltifat edersek, kendilerini değerli ve önemli hissetmelerini sağlamış oluruz! Diğer insanlar bu gibi niteliklerden dolayı bize itibar gösterip, hayranlıklarını dile getirdiklerinde, biz de kendimizi daha iyi hissederiz! Kişilerin sahip oldukları maddesel değerlere de hayranlık duyabiliriz! insanlar elde ettikleri maddi şeylere oldukça fazla duygusal yatırım yaparlar! Örneğin, evlerine aldıkları mobilyalara ve demirbaş eşyalara düşünce ve duygularını da katarlar! Onlara, evlerinin veya oturma odalarının ne denli göz alıcı olduğuyla ilgili iltifatlar yapmamız faydalı olur!

İnsanlar aldıkları giysilere de aynı derecede düşünce ve emek verirler! Giydiği herhangi bir giysi veya aksesuarla ilgili bir hanıma yapacağımız iltifatların, kendisini kesinlikle iyi hissetmesini sağlayacağı kesindir! Aynı iltifatları giydiği giysileri, ayakkabıları ve kravatı ile ilgili olarak bir erkeğe yaptığımızda da aynı sonucu elde edebiliriz! Erkekler genellikle takacakları kravatla ve satın alacakları ayakkabı ile ilgili düşünce çabası sarf ederler! Hayranlığımızı dile getirdiğimizde hem şaşıracak hem de mutlu olacaklardır!

İnsanların başarmış oldukları güzel şeylere de hayran olabiliriz! Almış oldukları eğitim veya geldikleri mevkiyle ilgili olarak onlara iltifat edebiliriz! Kurdukları işlere veya başarmış oldukları başka herhangi bir şeye olan hayranlığımızı dile getirebiliriz!

Bu konuda dile getirdiğimiz hayranlığımız, onların kendilerine verdikleri değeri artırır ve kendilerini iyi hissetmelerine neden olur! Bir diğer insana gerçekten takdirlerimizi iletmek istiyorsak, bunu yapabilecek sonsuz fırsatlar vardır! Herkesin bizim takdirimize değer bir başarısı mutlaka bulunur! Bizim işimiz de onu bulmak ve dile getirmektir!

Ancak dikkat etmemiz gereken bir noktayı da ilave edelim! Hoşnutluğumuzu, onayımızı, takdir ve hayranlığımızı gerçekten hissediyorsak dile getirelim! Başkalarının motivasyonunu yükseltmeye çalışırken samimiyetsizlik yapmayalım! İnsanlar yalan dedektörleri gibidirler! Kalabalık bir odanın içinde bile samimiyetsizliğ i yakalayabilirler!

Ancak bu kuralı bir istisnası vardır: samimiyetsiz bir gülümseme, samimi bir kaş çatmadan daha iyidir her zaman1! Ancak iltifatlarımızı n diğer her türlü durumda samimi ve içten olması gerekir! Ne demek istiyorsak onu dürüstçe söylemeliyiz! Bunu böyle yapmadığımız takdirde, insanlar, kendileriyle oynadığımızı düşüneceklerdir! Ve böyle düşündüklerinde ise, arzu ettiğimizin tersine bir tepki almamız kaçınılmaz olacaktır! Bu türlü durumda kişinin kendine verdiği değeri düşecek ve bize kuşkuyla ya da savunmacı bir tarzda yaklaşacaktır!

Karşımızdaki insanın kendisini önemli hissetmesini sağlamak için yapmamız gereken beş şeyin birincisi, karşımızdakini kabullenerek karşılaştığımız insanlara içtenlikle gülümsememiz; ikincisi, kendisiyle kolay anlaşılır bir insan olmamız; üçüncüsü, hoşnutluğumuzu ifade ederek her durumda “teşekkür ederim!” dememiz; dördüncüsü, insanları överek yüceltmemiz, onaylamamız ve yaptıkları olumlu şeylerden dolayı onları tasdik etmemiz; beşincisi ise, hayranlığımızı dile getirerek, onların başarmış oldukları şeylere, sahip oldukları kişisel özelliklere veya maddi şeylere iltifat etmemizdir! Gösterdiğimiz bu davranış biçimi, diğer insanlarla olan iyi ilişkilerin temelini oluşturur! Bu davranışları uygulamaya çalıştığımız her seferde, karşımızdaki insanların kendilerini iyi hissetmelerini sağlarken, biz de kendimizi daha iyi hissetmiş oluruz!

Kalıcı olan tek şey: İçtenlikle ve Sevgiyle yapılandır!
6. Dinlemenin “Beyaz Sihri”

Başkalarını kendilerini özel bir kişi olarak hissetmelerini sağlayabileceğ imiz altıncı adım ise, onlara özel bir dikkat vermektir! Hayat zaten bunun bir çalışmasıdır! Dikkatimizi her zaman en çok değer verdiğimize ve bizi en çok ilgilendiren şeye ya da bizim için en fazla önemli olan konuya veririz! Dikkatimiz nereye odaklanırsa; düşüncelerimiz, duygularımız ve hayatımız da oraya odaklanır!

İlişkilerimizde, diğer kişilere gösterdiğimiz ilginin miktarı, onların bizim için ne denli önemli olduklarının da bir işaretidir! En fazla dikkati, en çok değer verdiğimiz insanlara ve şeylere gösteririz! Dikkat göstermenin tersi ise, kayıtsızlıktır! Değer vermediğimiz ve onaylamadığımız insanlara ya da şeylere karşı kayıtsız kalırız!

Bir kişiye dikkatimizi ve ilgimizi verdiğimizde “sana değer veriyorum ve seni önemsiyorum!” demek isteriz! Tam tersi bir davranış içerisine girdiğimizde ise: “Seni önemsiz buluyorum ve sana az değer veriyorum!” mesajını vurgularız! Karşımızdaki insana gösterdiğimiz dikkatli bir ilgi, onun kendisine verdiği değeri yükseltir! Tersi bir davranış ise, bu değer düzeyini düşürür, kayıtsızlığımız ise, onu kızgın ve savunmacı birisi haline getirir!

Olumsuz duyguların ana nedenlerinden birisi de, insanlar tarafından önemsenmemektir! Sırasında bir eş, patron ya da bir restorandaki garson tarafından önemsenmemiz, kendimizi değersiz ve küçülmüş hissetmemizden olur! İnsan ilişkilerinde etkin olan insanların, diğer insanların ihtiyaçlarına karşı gerekli ilgiyi ve dikkati göstermede hassas ve uyanık olmalarının nedeni budur!

İnsanlara doğru ilgiyi nasıl gösteririz? Dinlemenin “beyaz sihrini” yaparak! Dinlemek, insan ilişkilerindeki dikkatin gerçek ölçüsüdür! Dinlemek diğer insana ve söylediklerine ne denli değer verdiğimizi gösterir! Karşımızdaki insanı dinlediğimiz, hem de iyi dinlediğimiz zaman, onun bizim için değerli ve önemli olduğunu ifade etmiş oluruz! En iyi liderler, satışçılar, yöneticiler ve arkadaşlar mükemmel ve hünerli birer dinleyicidirler!

İyi bir dinleyici olmanın üç önemli yararı vardır! Birincisi, dinlemenin bir güven ortamı oluşturmasıdır! Birisi bizi dinlediğinde, ona daha fazla güveniriz! En hızlı güven ortamı, iki insanın birbirlerine dikkatle ve hoşnutlukla dinlemeleriyle oluşur! Dikkatle dinlediğimizde, karşımızdaki insan bizi her zamankinden daha fazla sever ve bize güvenmeye başlar! Böylelikle de bizim tarafımızdan etkilenmeye de her zamankinden daha fazla açık hale gelir!

İyi dinlemenin ikinci faydası, kişinin kendisine verdiği değeri yükseltmesidir! Karşımızdaki insanı dikkatle ve ilgiyle dinlediğimizde, onun kendisine verdiği değer oldukça artar! Birisi bizi dikkatle ve ilgiyle dinlediğinde, bizde de aynı durum söz konusu olur ve kendimizi daha önemli ve değerli hissetmeye başlarız!

Dinlemenin üçüncü faydası ise, içsel bir disiplin oluşturmasıdır! Diğer bir insanı dikkatle dinlemek, muazzam bir kişisel ustalık ve içsel disiplin gerektirir! Sıradan bir insan dakikada 150 kelime konuşur! Eğer biz kendimizi iyi bir şekilde disipline edebilirsek, dakikada 600 kelimelik bir dinleme potansiyeline ulaşabiliriz! Aktif dinleme, dikkatimizi kontrol etmemizi ve konuşan insana odaklanmamızı gerektirir! Karşımızdaki insanı kesintisiz bir şekilde dinleyebilmek için kendimizi ne kadar disipline edersek, hayatımızın diğer alanlarında da o denli etkin bir hale geliriz!

Aktif Bir Dinleme Yapalım!

Aktif dinlemenin birinci kısmı, dikkat ve ilgiyle dinlemektir! Konuşanın doğrudan yüzüne bakalım1 Konuşana doğru hafifçe öne eğilelim! Ayakta isek, ağırlığımızı ayak parmaklarımızın ucuna vererek enerjimizin öne doğru yansımasını sağlayalım! Karşımızdaki insanın ağzını ve gözlerini dikkatle takip edelim! Bu, bizim onu tam bir dikkatle dinlediğimizi anlatır! Karşımızdaki kişide, tam bir dikkat ve ilgiyle konuşmanın içinde olduğumuzdan iyice emin olmuş olur!

Aktif dinlemenin ikinci kısmı kesmeden konuşmaktır! Konuşan kişi, kendisini dinleyenin konuya atlamak için fırsat kolladığını, düşüncelerinin başka bir yerde bulunduğunu, belki de vereceği cevabı hazırlamakla meşgul olduğunu algıladığında, kendini huzursuz, rahatsız ve aşağılanmış hisseder! Fakat karşısındaki kişinin konuştuğu şeylerle tam bir uyum içinde olduğunu fark ettiğinde, kendisini değerli hisseder! işte bundan dolayı, karşımızdakini sonuna dek sabırla, sakin bir şekilde ve sanki dünyada onun konuştuklarından başka bir şey kalmamış gibi dinleyelim!

Aktif dinlemenin üçüncü kısmı, cevap vermeden önce duraklamaktır1 Karşımızdaki kişi konuşmasını bitirince, ona bir cevap vermeden önce üç ila beş saniye duraklayalım! Bu arada üç şey olabilir:

Birincisi, karşımızdakinin söylediklerini daha iyi anlamamız mümkün olur! Diğer kişinin sözlerinin sindirilmesi için kendimize birkaç saniye tanıdığımızda, onu tam olarak ve daha iyi anlayabiliriz!

İkincisi, karşımızdaki kişi sadece düşüncelerini toplamak için durmuşsa, onu kesmekten kaçınmış oluruz! Üç ila beş saniye kadar durakladığımızda, konuşmasını kesmek yerine, ona devam etme fırsatı tanımış oluruz! Bir düşüncenin veya bir cümlenin ortasında kesilmekten daha rahatsız edici ve aşağılayıcı çok az şey vardır!

Üçüncüsü, cevap vermeden durakladığımızda, söylenen şeyleri önemli saydığımızı açıkça ifade etmiş ve ona dikkatli bir ilgi verdiğimizi de ortaya koymuş oluruz! Bir diğer kişinin sessizce oturup, söyleyecekleri ya da dinleyecekleri üzerinde düşünmesi, konuşan kişiye yapılmış olan büyük bir iltifattır!

İyi bir dinlemenin dördüncü kısmı, netleştirmek için soru sormaktır! Karşımızdaki insanın ne dediğini tam olarak anlayabildiğimizden emin olmak için ona sorular soralım! Eski bir deyiş vardır: “Her başarısızlığın temelinde, hatalı varsayımlar yatar!” Hiç kontrol etmeden, her şeyi anladığımızı sandığımızda, karşımızdaki insanın ne dediğini belki de hiç anlamamış oluruz! Bu durum özellikle kadınlar ve erkekler arasındaki konuşmalar için geçerlidir!

Konuşmayı genişletmenin, dinleme fırsatlarını artırmanın ve anlayışımızı geliştirmenin belki de en iyi yolu, sonu açık sorular sormamızdır! Sonu açık sorular, “evet” veya “hayır” şeklinde cevaplandırılamayan sorulardır!

Sonu açık soruların ek bir faydası da dinlemek, güven oluşturmak ve diğer inansın düşünceleri ile duygularını tam olarak anlayabilmek için bize daha fazla fırsat yaratmasıdır! Ağzımız açıkken hiçbir şey öğrenemeyeceğimizi aklımızdan çıkarmayalım! konuştuğumuz zaman, söyleyebildiğimiz tek şey, o ana kadar öğrenmiş olduğumuz şeylerdir! Dinlediğimiz zaman ise, yeni bir şeyler öğrenme fırsatımız vardır!

Aktif dinlemenin beşinci kısmı, karşımızdaki insanın sözcüklerini kullanarak ona geri besleme yapmaktır! Onun söylediklerini kendi cümlelerimizle yeniden ifade edelim! Böyle yaptığımızda, karşımızdaki kişiye iltifat etmiş ve ona ne denli yakından ilgi gösterdiğimizi ortaya koymuş oluruz! Aslında, karşımızdaki konuşmanın ne demek istediğini ona geri besleme yoluyla verene kadar da onu tam olarak anlamış sayılmayız!

Karşımızdaki insan konuşmasını bitirdiğinde şunu deneyelim! Üç veya beş saniye durakladıktan sonra: “Seni anlamış olduğumdan iyice emin olayım! Söylemek istediğin şudur…” diyerek, onun konuştuklarını kendi cümlelerimizle ona yeniden aktaralım!

Karşımızdaki insanın konuşmasını kendi sözcüklerimizle ona yeniden ifade edecek kadar onu dikkat ve ilgiyle dinleme çabası gösterdiğimiz her seferde, iletişim becerimizi artırmış oluruz! O kişiyle aramızda daha büyük bir güven oluştururuz! Karşımızdaki insanda daha büyük bir kendine değer verme ortamı ortaya çıkarır, biz de kendi içsel disiplinimizi geliştirme fırsatını elde ederiz!

Empatik Dinleme

“Empatik dinleme”, karşımızdaki insanın sorunlarını çözmek yerine, ona samimi bir ilgi göstererek, konuştuklarına ekran olmamızdır!

Terapistler, karşılarındaki insanın sözcüklerini ona değişik bir şekilde yeniden söyleyerek Empatik Dinleme Tekniğini kullanırlar1 Örneğin kişi: “İşimden gerçekten bıkmış vaziyetteyim!” dediğinde ona: “İşinde yolunda gitmeyen bazı şeylerden dolayı sanırım bunalmışsın!” diye cevap verebiliriz!

Sözlerini kendisine yeniden yansıttığımızda, sorun u daha iyi anlamasını sağlamakla kalmayıp, çözümle ilgili sezgilerini geliştirmesine de yardım etmiş oluruz!

İki türlü empatik dinleme tekniği vardır: Basit Yansıtma ve Yorumlayıcı Yansıtma! Basit Yansıma’da, karşımızdakinin söylediklerini, içine hiçbir yorum katmadan ya da içeriğindeki gizli ve imalı mesajları deşmeden ona yeniden aktarırız! Böylece işitmiş olduklarımızı basit bir şekilde ve kendi cümlelerimizle karşımızdakine yeniden iletmiş oluruz! Kişi: “Gerçekten endişeliyim!” dediğinde, biz ona: “Gerçekten endişeli görünüyorsun!” deriz1

Yorumlayıcı Yansıtma’ da ise, iki şeyden birini yapabiliriz! Birincisi, karşımızdaki insanın sözlerini ona özetleyerek mesajın içindeki temaları tanımlayabilir ve: “Bu konuyla ilgili gerçekten gergin ve kızgın olduğunu hissediyorum!” diyebiliriz! Ama sözlerimize bundan daha derin bir anlam eklemeyiz!

Yorumlayıcı Yansıtma’nın ikinci tipi ise, bizim gerçek mesaj olduğunu düşündüğümüz, ama konuşmacının belirtmemiş olduğu düşünce ve duyguları ifade etmemizdir! Böyle bir durumda belirtilerden ziyade, konunun en can alıcı yeriyle uğraşmaya gayret ederiz!

Bu çeşit bir Yorumlayıcı Yansıtma veya Empatik Dinleme çok yararlıdır! Bu tarz bir dinleme, konuşmacının kelimelerinin altına inmemizi ve hissettiği şeylerin gerçek nedenlerine bakmamızı gerektirir!

Bazen bir insanın ihtiyaç duyduğu tek şey, samimi bir arkadaşın yorumlayıcı yansıtmasıyla ortaya çıkardığı bir sezgi ya da farkındalık olabilir! Hassa ve hünerli bir dinleyici olarak, bu gibi sezgisel farkındalıkları karşımızdaki kişiye kazandırabiliriz!

7. Bumerang İlkesi

Başkalarının kendine duydukları saygılarını yükseltmenin yedinci yolu da, Bumerang İlkesi’ni kullanmaktır! Bu ilke, bir diğer insana ifade ettiğimiz içten duyguların er ya da geç bize geri döneceğini söyler!

Gülün kokusu onu sunan elin üstünde kalır! Bir kimseye onun hakkında olumlu bir duygumuzu dile getirdiğimizde, bu duygu sonunda bir bumerang gibi bize geri dönecektir! Olumsuz bir fikir veya düşünceyi ifade ettiğimizde de aynı ilke geçerlidir! İşte bundan dolayı, başkaları hakkında söylediklerimiz, bize geri gelmesini istediklerimiz olmalıdır!

Eleştirme, aşağılama ve şikayet etme güdümüze mani olalım! Kolay anlaşılabilir olmayı ve başkalarını kabullenmeyi deneyelim! Hoşnutluğumuzu ifade edelim, onaylayalım ve hayranlığımızı dile getirip, takdir edelim! Başkaları konuşurken dikkatle ve ilgiyle dinleyelim ve Bumerang İlkesini hatırlayalım! Bunların hepsini yaptığımızda, diğer kişilerin kendilerini mutlu hissetmelerini sağlamış oluruz1 Sonuçta biz de nereye gidersek gidelim, kabul görür ve iyi karşılanırız!